Terneuzen

Tot nu toe moest een bedrijf zélf aangeven dat het misschien tijd was om een ‘grote schoonmaak’ te houden en al die losse vergunningen samen te voegen tot één helder document, een revisievergunning. Maar nu komt de Omgevingswet en met artikel 5.43 krijgen de ambtenaren het heft in handen. Want zeg nou zelf, het kan toch niet dat bedrijven zelf moeten bedenken wanneer het tijd is voor zo'n herziening? Voortaan kan het bevoegd gezag (lees: de ambtenaren) ook uit eigen beweging besluiten dat het tijd is om al die losse post-its eindelijk netjes in een mapje te stoppen.

Wat betekent dat nou echt?

De revisievergunning onder de nieuwe Omgevingswet is bedoeld om orde te scheppen. Het idee is simpel: alle losse vergunningen en aanpassingen worden samengevoegd tot één overzichtelijk document. Zo voorkom je dat iemand per ongeluk nog werkt met voorschriften van twintig jaar geleden, terwijl de fabriek inmiddels drie keer zo groot is geworden en een paar nieuwe machines heeft staan.

En eerlijk gezegd, dat klinkt geweldig. Maar natuurlijk zit de duivel in de details. Want zo’n revisievergunning mag dan een "administratieve opschoning" zijn – dus zonder nieuwe verplichtingen – de vraag is wat er gebeurt als een bedrijf het niet eens is met de wijzigingen. Mag je daar dan bezwaar tegen maken? En hoe zit het als een bedrijf bang is dat zijn "oude rechten" toch worden aangepast of sneuvelen in het nieuwe overzicht? Ja, de wetgever zegt van niet, maar de praktijk is vaak een stuk weerbarstiger.

Een extra krachtige gum voor het bevoegd gezag

Niet alleen mogen ambtenaren nu zelf besluiten dat het tijd is voor een revisie, ze hebben daarbij ook behoorlijk wat vrijheid. Het enige wat ze moeten aantonen is dat zo’n revisie nuttig is voor de "doelmatigheid en handhaving." Met andere woorden: als ze denken dat het overzichtelijker wordt en beter te controleren, dan kunnen ze aan de slag. En dat betekent dat bedrijven ook op verzoek van bijvoorbeeld een klagende buurman of concurrerende ondernemer ineens een revisietraject in kunnen gaan.

Maar hoewel dat in theorie allemaal prachtig klinkt, rijst de vraag wat die revisievergunning uiteindelijk werkelijk verandert. Is het nu echt een juridische beslissing die je kunt aanvechten? Of is het gewoon een "netjes-doen-dingetje" van de gemeente of de provincie? Want in sommige gevallen lijkt het toch meer op een administratieve opschoning dan een echt nieuwe vergunning. En daar zit precies de verwarring.

De procedure is zo vormvrij als een blanco vel papier

In tegenstelling tot vroeger heeft het bevoegd gezag nu geen vaste regels voor hoe het revisietraject moet verlopen. Wil de gemeente of de provincie er een uitgebreide procedure van maken met ruimte voor zienswijzen? Kan. Maar het hoeft niet. Dit gebrek aan duidelijke spelregels zorgt voor onzekerheid, en bedrijven kunnen zich afvragen of ze wel weten waar ze aan toe zijn.

Bovendien roept dit vragen op: stel dat een ambtenaar besluit dat er iets "efficiënter" geformuleerd moet worden, hoe ver kan hij daarin gaan zonder een bedrijf op kosten te jagen of in de problemen te brengen? En, als er geen bezwaarmogelijkheden zijn, wat kan een bedrijf dan nog doen als het zich niet in de revisievergunning kan vinden?

En de conclusie? Chaos, maar dan in een mapje

Uiteindelijk lijkt de nieuwe revisievergunning onder de Omgevingswet wel een poging om bedrijven en ambtenaren te helpen, maar roept de uitvoering vooral veel vragen op. Want als er iets erger is dan een chaotisch vergunningenbestand, dan is het een chaotische wet die probeert om dat vergunningenbestand overzichtelijk te maken. En bedrijven? Die staan voor de keuze: wacht rustig af of zoek de ambtenaren proactief op voor een helder plan. Want niemand wil eindigen met een revisievergunning die zo onduidelijk is dat je er alsnog in verdwaalt.

Door: mr. Mart Smit