Terneuzen

Foto: Laura Arias

De grote rechtszaak tegen glyfosaat is begonnen! Dit is Europa's meest gebruikte en schadelijke herbicide, en nu staat het voor de rechter. Experts van Pesticide Action Network (PAN) Europe en hun partners hebben hun kerstvakantie besteed aan het voorbereiden van deze complexe zaak. Het was cruciaal dat het eerste bezwaar volledig was, omdat er later geen nieuwe argumenten meer kunnen worden toegevoegd. Het is verbazingwekkend hoeveel schendingen van de EU-wetgeving en het terzijde schuiven van wetenschappelijk bewijs zijn ontdekt.

De EU Commissie gaf eind 2023 groen licht voor nog eens 10 jaar glyfosaat, ondanks vele onafhankelijke wetenschappelijke studies die de gevaren ervan aantoonden. Boeren zijn de eerste slachtoffers. PAN Europe en andere organisaties hebben besloten het besluit aan te vechten, eerst bij de EU en daarna in de rechtszaal. Het wordt een zware strijd tegen het meest verkochte herbicide en het vlaggenschip van de chemische landbouw. Bayer-Monsanto en andere producenten zullen ook betrokken zijn. Gelukkig staan wetenschap en EU-pesticidenwetgeving aan de juiste kant.

In ander nieuws wijst het Europees Parlement de plannen voor pesticidenreductie af, maar de EU-landen werken aan een aangepast voorstel. Het Belgische voorzitterschap lijkt vastbesloten om door te gaan met het verminderen van het gebruik en de risico's van pesticiden, ondanks de afwijzing door het Parlement. Een uitgelekt document onthult de plannen, waaronder een strategie voor de Sustainable Use of Pesticides (SUR) verordening.

De SUR-verordening heeft tot doel het gebruik en de risico's van pesticiden tegen 2030 met de helft te verminderen. Hoewel het in november 2023 door het Parlement werd afgewezen, lijkt het Belgische voorzitterschap nog hoop te koesteren. Ze willen de status quo handhaven en werken aan verbeteringen, zoals het verminderen van administratieve lasten. Er zijn ook plannen om biocontrole-instrumenten op de markt te brengen.

Het Belgische voorzitterschap zal de meningen van lidstaten verzamelen en hoopt in maart een politiek akkoord te bereiken met het Parlement. Dit komt nadat het Spaanse voorzitterschap er niet in slaagde voldoende steun te krijgen. Als er overeenstemming wordt bereikt, zal de tekst van de Raad de basis vormen voor een tweede lezing in het Parlement.

Ondertussen vormen nieuwe GMO-technieken een bedreiging voor gezondheid en biodiversiteit. Lobbyisten en technologiefanaten hebben een ongezond wetsvoorstel doorgedrukt, wat kan leiden tot verdere intensivering van de landbouw. Planten gemanipuleerd met nieuwe gentechnieken worden niet gereguleerd in de EU, zonder veiligheidscontroles of etikettering. Dit opent de deur naar onbekende ingrediënten in ons voedsel en kan het gebruik van pesticiden vergroten.

Kortom, terwijl de strijd tegen glyfosaat in volle gang is in de rechtszaal, werken EU-landen aan het herzien van hun pesticidenplannen, en nieuwe technieken brengen nieuwe uitdagingen met zich mee voor gezondheid en biodiversiteit. Het is een complexe situatie waarin wetenschap, regelgeving en belangen met elkaar botsen.