Terneuzen

De SP wil de BTW op gezond voedsel afschaffen om gezond eten voor iedereen betaalbaarder te maken en zo bij te dragen aan een gezondere samenleving. We vinden het onrechtvaardig dat vers fruit, groenten en andere gezonde producten belast worden, terwijl ongezond voedsel vaak relatief goedkoop is. Dit past binnen onze visie om ongelijkheid te verkleinen en de volksgezondheid te verbeteren.

Financiering van de maatregel

De SP stelt verschillende manieren voor om het afschaffen van de BTW op gezond voedsel te bekostigen, waaronder:

1. Hogere belastingen voor grote bedrijven en multinationals
   • De SP wil de belastingvoordelen voor grote bedrijven beperken en multinationals eerlijker laten bijdragen.
2. Heffingen op ongezond voedsel
   • Een heffing op suikerhoudende en sterk bewerkte voedingsmiddelen, wat enerzijds ongezond eten ontmoedigt en anderzijds geld oplevert.
3. Schrappen van belastingvoordelen voor vervuilende bedrijven
   • Minder subsidies en belastingvoordelen voor bedrijven die veel CO₂ uitstoten of milieuvervuiling veroorzaken.
4. Herziening van de vermogensbelasting
   • De SP pleit voor een eerlijkere belasting op vermogens, waardoor hogere inkomensgroepen meer bijdragen aan de samenleving

Is dit plan haalbaar? En wat kost het?

De haalbaarheid en kosten van het plan om de btw op gezond voedsel af te schaffen zijn onderwerp van discussie. Volgens een rapport van SEO Economisch Onderzoek zouden de budgettaire kosten voor het invoeren van een nultarief op groente en fruit tussen de €550 en €950 miljoen per jaar liggen, afhankelijk van de gekozen variant. Dit bedrag vertegenwoordigt de misgelopen btw-inkomsten voor de overheid.

Wat betreft de haalbaarheid zijn er volgens het ministerie enkele uitdagingen. Uit een rapport dat het ministerie liet opstellen blijkt namelijk dat de invoering ervan op technische en juridische drempels stuit. Wat betreft de SP zijn de argumenten onvoldoende om niet door te pakken, zeker aangezien de effecten voor de gezondheidszorg, de ecologische foodprint, etc. niet of niet voldoende meegnomen. 

1. Effect op consumptie: Hetzelfde rapport suggereert dat een btw-verlaging naar 0% slechts een beperkte stijging in de consumptie van groente en fruit zou opleveren, ongeveer 4%. Dit komt doordat de consumptie van deze producten niet erg prijsgevoelig is.
2. Juridische en uitvoeringsaspecten: Het bepalen welke producten onder het nultarief vallen, kan complex zijn. Het onderscheid tussen bewerkte en onbewerkte producten is niet altijd duidelijk, wat kan leiden tot juridische complicaties en hogere uitvoeringskosten.

Ondanks deze uitdagingen zijn er naast de SP ook pleitbezorgers voor het afschaffen van de btw op gezond voedsel. Organisaties zoals Foodwatch en het Wereld Natuur Fonds benadrukken dat een btw-verlaging op groente en fruit effectief en uitvoerbaar is en dat er maatschappelijk draagvlak voor bestaat.

Samenvattend: hoewel het afschaffen van de btw op gezond voedsel aanzienlijke kosten met zich meebrengt en er uitvoeringsuitdagingen zijn, is het een belangrijke stap richting een gezondere samenleving. 

Vijf redenen om een BTW-verlaging nu wel door te voeren!

Een BTW-verlaging op groente en fruit is wenselijk om vijf redenen:

1. Gezondheid – Meer groente en fruit eten verlaagt het risico op chronische ziekten zoals hartziekten, beroertes en diabetes.
2. Duurzaamheid – Een plantaardig voedingspatroon helpt de milieu-impact te verkleinen en draagt bij aan klimaat- en biodiversiteitsdoelen.
3. Financiële prikkels werken – Lagere prijzen stimuleren consumptie, vooral als ongezond voedsel tegelijkertijd duurder wordt.
4. Betaalbaarheid voor lage inkomens – Gezond en duurzaam eten moet toegankelijk blijven voor iedereen, vooral in tijden van inflatie.
5. Biodiversiteit – Meer variatie in voeding bevordert zowel de gezondheid als de biodiversiteit op het land en in de bodem.

Een 0% BTW op gezonde producten kan dus bijdragen aan zowel volksgezondheid als een duurzamer voedselsysteem.