Terneuzen

Nederland heeft een goed rechtssysteem waar we trots op mogen zijn. Maar volgens Naves is het belangrijk om niet zelfvoldaan te worden. Onze rechtsstaat is niet alleen gebouwd op wetten, maar ook op vertrouwen en democratische waarden. Die zijn kwetsbaar, zeker nu steeds meer mensen wantrouwend naar de overheid kijken.

Naves stelt voor om de positie van de Raad voor de rechtspraak in de Grondwet vast te leggen. Nu staat dit alleen in een gewone wet, die makkelijk te veranderen is. Een grondwettelijke bescherming maakt politieke inmenging moeilijker en zorgt ervoor dat mensen meer vertrouwen hebben in de onafhankelijkheid van rechters.

Daarnaast vindt Naves dat de rechterlijke organisatie efficiënter kan werken door op sommige gebieden meer samen te werken, zoals bij personeelsbeleid en digitalisering. Dit kan helpen om beter in te spelen op uitdagingen zoals een tekort aan personeel en technologische ontwikkelingen.

Er is ook een ander probleem dat Naves aankaart: het afnemende vertrouwen in publieke instellingen. Een groeiend aantal mensen voelt zich niet gehoord of zelfs benadeeld door de rechtspraak. Dit is een gevaar voor de samenleving. Mensen moeten voelen dat de rechtsstaat er voor iedereen is, ongeacht wie je bent of waar je vandaan komt. Zonder dat vertrouwen zullen mensen meer naar hun eigen belang kijken en minder bereid zijn om samen oplossingen te zoeken.

De boodschap van Naves is duidelijk: bescherm de rechtsstaat nu het nog kan. Het weghalen van de ministeriële invloed bij benoemingen is een eerste stap. Maar er is meer nodig, zoals een plek in de Grondwet, het versterken van vertrouwen en een betere samenwerking binnen de rechterlijke organisatie. Dit is een opdracht voor de politiek, want een sterke rechtsstaat is de basis van onze samenleving.

| Door: mr. Mart Smit - Lees hier de volledige Nieuwjaarstoespraak 2025 van Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak